HODOWLA PSZCZÓŁ W POLSCE – OCENA Matki pszczele Sklenar

Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt, działające na podstawie Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 czerwca 2008 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 1816), wykonuje zadania z zakresu hodowli i rozrodu zwierząt gospodarskich poprzez między innymi kontrolę w zakresie prowadzenia oceny wartości użytkowej i hodowlanej oraz hodowli zwierząt i rozrodu. Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt wykonuje również zadania związane z oceną wartości użytkowej i hodowlanej pszczół, publikowaniem wyników tej oceny oraz prowadzeniem ksiąg dla linii hodowlanych pszczół.

ZASADY OCENY TERENOWEJ

Szczegółowy sposób przeprowadzania terenowej oceny wartości użytkowej i hodowlanej pszczół wg Terenowej metodyki oceny pszczół, przewiduje porównywanie grup testowych, tj. matek dostarczonych z pasiek hodowlanych, do grup kontrolnych odmiennych genetycznie, utrzymywanych w pasiece oceniającej. W jednej pasiece oceny terenowej można oceniać najwyżej 2 grupy testowe. Grupy kontrolne mogą być zestawiane z materiału „dzikiego”, tj. z matek pszczelich bez pochodzenia hodowlanego, odchowanych w pasiece oceny terenowej, mogą także składać się z odmiennych genetycznie matek zakupionych w pasiece hodowlanej lub z potomstwa po matkach hodowlanych. Matki w grupach kontrolnych muszą być urodzone w tym samym roku co matki w grupach testowych, a grupa testowa i kontrolna powinny być utrzymywane w podobnych warunkach tj. to samo pasieczysko, podobny typ ula.

KRYTERIA OCENY :

MIODNOŚĆ (wydajność miodowa)

Ilość miodu określa się w trakcie lub przed dokonaniem czynności miodobrania na podstawie jednego z nw. sposobów:

1) różnicy ciężaru wszystkich plastrów z miodem pochodzących z jednej rodziny oraz ciężaru tych samych plastrów po odwirowaniu,

2) oszacowania stopnia wypełnienia plastrów,

3) ilości odwirowanego miodu.

Wyniki podaje się w kilogramach, łącznie za cały sezon oceny oraz w rozbiciu na poszczególne miodobrania, podając datę miodobrania i nazwy pożytków poprzedzających dane miodobranie. Do wyników miodności nie dołącza się miodu zebranego po wyrojeniu się matki ocenianej lub po jej padnięciu. W przypadku wyrojenia się lub padnięcia podlegającej ocenie matki pszczelej, ocena kończy się na pierwszym miodobraniu po stracie matki.

Miodność ocenia się w punktach wg następującej skali:

4 pkt. – matki pszczele bardzo miodne,

3 pkt. – matki pszczele miodne,

2 pkt. – matki pszczele przeciętne,

1 pkt. – matki pszczele niemiodne.

ROZWÓJ RODZINY PSZCZELEJ

Rozwój rodziny pszczelej ocenia się na podstawie dwukrotnego odnotowania liczby plastrów obsiadanych przez pszczoły, w tym liczby plastrów z czerwiem, w terminach :

1) pierwszy pomiar – w porze kwitnienia jabłoni,

2) drugi pomiar od 21 do 30 dni po pierwszym pomiarze.

W przypadku konieczności wcześniejszego (przed upływem 21 dni) terminu ograniczenia czerwienia matek pszczelich w izolatorach (ze względu na układ pożytków) odnotowuje się liczbę plastrów w momencie izolacji matek pszczelich oraz liczbę plastrów ogółem w prawidłowym terminie drugiego pomiaru, podając daty pomiarów.

Przyrost ilości pszczół i czerwiu w drugim terminie pomiaru w odniesieniu do pierwszego terminu pomiaru oblicza się za pomocą indeksu rozwoju, dzieląc liczbę plastrów z pszczołami przez liczbę plastrów z czerwiem

Większa wartość indeksu w II pomiarze wskazuje na przyrost ilości pszczół (długowieczność). Mniejsza wartość indeksu w II pomiarze wskazuje na przyrost ilości czerwiu (plenność).

Rozwój rodziny pszczelej ocenia się w zakresie dostosowania tej rodziny do kolejnych następujących po sobie pożytków w ciągu sezonu, w warunkach środowiskowych pasieki, według następującej skali: 4 pkt – dostosowany do pożytków,

3 pkt. – dostosowany do wybranych pożytków,

2 pkt. – przeciętny do pożytków,

1 pkt – niedostosowany do pożytków,

Oceniając najwyżej rodziny uzyskujące największą siłę i najszybszy przyrost liczby plastrów z czerwiem w stosunku do terminów występowania wszystkich pożytków w okresie przeprowadzania oceny.

SKŁONNOŚĆ DO RÓJKI

Skłonność do rójki ocenia się na podstawie obserwacji:

1) objawów nastroju rojowego (pojawiających się miseczek matecznikowych oraz mateczników w różnym stadium rozwoju), odnotowując datę stwierdzenia objawów,

2) reakcji na zabiegi przeciwrojowe, odnotowując opis zastosowanych zabiegów,

3) wyjścia rojów lub konieczności wykonywania odkładów (zabrania czerwiu lub pszczół), odnotowując datę zdarzenia oraz opis zastosowanych zabiegów.

Skłonność do rójki ocenia się według następującej skali:

4 pkt – brak objawów rojowych,

3 pkt – szybka reakcja na zabiegi przeciw rojowe,

2 pkt – wolna reakcja na zabiegi przeciw rojowe,

1 pkt – negatywna reakcja na zabiegi przeciw rojowe (konieczność rozrojenia lub wyjście roju).

ZIMOTRWAŁOŚĆ

Zimo trwałość ocenia się na podstawie porównania stanu rodzin pszczelich przed i po zazimowaniu, odnotowując:

1) liczbę plastrów pozostawionych na zimę,

2) liczbę plastrów i konieczność ujmowania lub dodawania plastrów podczas pierwszego wiosennego przeglądu, z odnotowaniem daty pierwszego przeglądu,

3) konieczność dokarmiania rodzin pszczelich na wiosnę,

4) stan higieniczny uli na wiosnę, w tym zaperzenie i wielkość osypu.

Zimotrwałość ocenia się według następującej skali:

4 pkt. – dobra,

3 pkt. – przeciętna,

2 pkt. – zła,

1 pkt. – dyskwalifikująca.

SPOSÓB ZACHOWANIA SIĘ PSZCZÓŁ WSKAZUJĄCY NA ICH ŁAGODNOŚĆ LUB ZŁOŚLIWOŚĆ

Sposób zachowania się pszczół wskazujący na ich łagodność lub złośliwość ocenia się na podstawie obserwacji wystąpienia objawów złośliwości, odnotowując okoliczności zdarzenia (np.: przed burzą, przy miodobraniu).

Sposób zachowania się pszczół wskazujący na ich łagodność lub złośliwość ocenia się według następującej skali:

4 pkt. – bardzo łagodne,

3 pkt. – łagodne,

2 pkt. – złośliwe,

1 pkt. – bardzo złośliwe.

Źródło :

WYNIKI OCENY TERENOWEJ PSZCZÓŁ W 2017 ROKU – www.kchz.agro.pl